Ένα από τα βασικά θέματα που απασχόλησαν αλλά και απασχολούν τον κάθε άνθρωπο είναι και το περί της φύσεως της ψυχής.Ας δούμε επ’αυτού τι έχει να μας πει ο Θεοδώρητος Κύρου.
Ακολουθεί το κείμενο και η ελεύθερη μετάφρασή του.
Ασεβείας εσχάτης και βλασφημίας η τοιαύτη έννοια. Της γαρ δημιουργίας την ευκολίαν έδειξε δια τούτου η θεία Γραφή.Προς δε τούτω, και της ψυχής την φύσιν αινίττεται, ότι πνεύμά εστι κτιστόν, αόρατόν τε και νοερόν, της των σωμάτων απηλλαγμένον παχύτητος.Κακείνο δε χρη συνειδείν, ότι δει πρότερον νοήσαι πνεύμονα, και τους αποθλίβοντας τούτον μυς, και συστέλλοντας, και την συμπεφυκυίαν αρτηρίαν τω πνεύμονι, και υπερώαν, και στόμα, ειθ’ούτως δέξασθαι το εμφύσημα.Ει δε το Θείον ασώματον, θεοπρεπώς άρα και το εμφύσημα νοητέον.PG 80,121AB.
ΕΡΩΤ.23η: «Εάν εκ του θείου εμφυσήματος έγινε η ψυχή, είναι άραγε δημιουργημένη εκ της ουσίας του Θεού;»
Έσχατη ασέβεια και βλασφημία είναι το να θεωρήσει κάποιος ότι η ψυχή είναι εκ της ουσίας του Θεού. Ο τρόπος δημιουργίας που περιγράφει η θεία Γραφή, δείχνει το πόσο εύκολα δημιουργήθηκε η ψυχή δια του εμφυσήματος. Δια τούτου δείχνει και τη φύση της ψυχής, η οποία είναι πνεύμα κτιστό, αόρατο και νοερό, και απαλλαγμένο από την παχύτητα των σωμάτων.Και εκείνο είναι ανάγκη να το αντιληφθούμε, πως πρέπει να εννοήσουμε πρώτα ότι υπάρχει πνεύμονας και μύες που τον διαστέλλουν και τον συστέλλουν, αλλά και αρτηρία που βρίσκεται πάνω και επικοινωνεί με τον πνεύμονα, καθώς και στόμα που εκπνέει το φύσημα, εάν θέλουμε να δεχθούμε ότι εννοεί κατ’αυτόν τον τρόπο η θεία Γραφή το θείο φύσημα.Εάν το Θείον είναι ασώματον, τότε θεοπρεπώς πρέπει να εννοήσουμε και το εμφύσημα.
Σχόλιο: H απάντηση του Θεοδωρήτου Κύρου σκοπό έχει να δείξει ότι δεν μπορούμε να ισχυρισθούμε πως η ψυχή έχει θεία φύση επειδή την εμφύσησε ο Θεός στον άνθρωπο. Η ψυχή κατ’αυτόν δεν έχει θεία φύση αλλά είναι κτιστή. Σύμφωνα με τον Θεοδώρητο, αν τα εννοήσουμε με αυτόν τον τρόπο τα όσα λέει η θεία Γραφή για το θείο εμφύσημα τότε πρέπει να φανταστούμε ότι πίσω από το στόμα που εξέπνευσε το εμφύσημα υπάρχει πνεύμονας αλλά και όλα τα υπόλοιπα όργανα που συντελούν ώστε να εκπνεύσει κάποιος ένα κανονικό φύσημα. Η Α.Γραφή μας περιγράφει τη δημιουργία της ψυχής στον άνθρωπο με τόσο απλά λόγια, ακριβώς για να δείξει τον εύκολο τρόπο της δημιουργίας της, και να αποκλείσει κάθε έννοια ότι η ψυχή είναι εκ της ουσίας του Θεού, αφού το εμφύσημα του Θεού, όπως περιγράφεται, δεν σημαίνει σώνει και καλά ότι έγινε με τον τρόπο που εμφυσά ο άνθρωπος.
Επομένως, είναι λάθος αυτό που λένε μερικοί ότι "η ψυχή είναι κομμάτι του Θεού, και ως εκ τούτου η ψυχή πάντα ζητά τον δημιουργό της"? Απο οτι καταλαβαίνω απο την παραπάνω Πατερική ερμηνεία, η ψυχή δεν είναι απο την Ουσία του Θεού (δεν εμφύσησε ο Θέος θεό), είναι όμως αθάνατη και όχι φθαρτή όπως το σώμα. Σωστά?
ΑπάντησηΔιαγραφήΥγ. Πολύ ωραία σειρά άρθρων σε ερωτήματα πάνω στην Γέννεση.
Τὸ θέμα τῆς ψυχῆς εἶναι πάρα πολὺ μεγάλο.
ΑπάντησηΔιαγραφήὍπως εἶδες περιορίζομαι μόνον στὸ νὰ ἐκθέσω τί λέγουν οἱ Πατέρες καὶ δὲν ἐπιχειρῶ νὰ ποδηγετήσω τὸν ἀναγνώστη.
Γι’αὐτὸ καὶ δὲν ἀκολουθῶ κατὰ γράμμα τὴ μετάφραση τοῦ πρωτότυπου, ἐπειδὴ θέλω νὰ κάνω τὸ κείμενο πιὸ ἀναλυτικὸ στὸν ἀναγνώστη, χωρὶς ὅμως νὰ ξεφύγω ἀπὸ τὸ νόημα καὶ νὰ πῶ πράγματα ποὺ δὲν τὰ ἐννοεῖ ὁ Θεοδώρητος.
Ἕνα εἶναι σίγουρο, ὅτι δὲν εἶναι ἡ ψυχή μέρος τῆς Οὐσίας τοῦ Θεοῦ διότι "πνεῦμά ἐστι κτιστόν". Θὰ ἐπανέλθω στὸ θέμα μὲ ἄλλες Πατερικὲς ἀναφορὲς, ὥστε νὰ προσδιορίστει πάλι μέσα ἀπὸ τους Πατερες, τὸ θνητὸ – ἀθάνατο.
Ὑπάρχει ἄφθονο ὑλικὸ ἐρωταποκρίσεων, νομίζω σε 14 βιβλία τῆς Π.Δ
Πολύ ωραία τότε.
ΑπάντησηΔιαγραφή