ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΑΒΟΥΚΑΡΑ «Ερώτησις Αράβων προς Χριστιανὸν».

Διάλογος Χριστιανού μεταξύ Άραβος

ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΑΒΟΥΚΑΡΑ «Ερώτησις Αράβων προς Χριστιανὸν».

Ο διάλογος αυτός του Θεοδώρου Αβουκαρά, που έλαβε χώρα τον 8ο αιώνα, εξηγεί στον πιστό του Μωάμεθ, πως είναι δυνατόν εκτός από τον Χριστό να είναι και το Άγιο Πνεύμα Θεός, χωρίς να έχουν οι Χριστιανοί δύο Θεούς. Ο κάθε Ορθόδοξος σε αυτή την περίπτωση θα προσπαθούσε να εξηγήσει τις έννοιες «φύση» και «υπόσταση» μέσα από τους Πατέρες της Εκκλησίας. Ο τρόπος τού Θεόδωρου Αβουκαρά όμως, πέραν από το ότι είναι σύντομος, είναι πολύ διαφορετικός και πολύ πιο απλός! Για να το εξηγήσει αυτό στον Άραβα, υιοθετεί μια εντελώς πρωτότυπη επιχειρηματολογία με βάση τη λογική του συνομιλητή του. Του το εξηγεί μέσα σε ένα λεπτό όπως θά λέγαμε σήμερα, ως εξής: Δεν είναι άλλο το Πνεύμα παρά του Πατρός και άλλο το Πνεύμα παρά τον Υιόν, αλλά είναι το Ένα και το Αυτό το Μοναδικό Άγιο Πνεύμα, όπως ακριβώς σε δυό αντίτυπα του Κορανίου δεν είναι διαφορετικό Κοράνι το ένα και διαφορετικό Κοράνι το άλλο, αλλά είναι το Ένα και το Αυτό το Μοναδικό Κοράνι. Έτσι και το Άγιο Πνεύμα είναι το ίδιο «ει και εν άλλη και άλλη υπoστάσει ευρίσκεται».

Ας τον παρακολουθήσουμε σε ελεύθερη μετάφραση.

Άραψ: Είπέ μοι, ο Χριστός θεός σου εστίν;

Άραψ: Πες μου, ο Χριστός Θεός σου είναι;

Χριστιανός: Ναι.

Χριστιανός: Ναι.

Άραψ: Έχεις ουτ έτερον Θεόν πλην αυτού;

Άραψ: Ούτε έχεις άλλον Θεό εκτός από αυτόν;

Σχόλιο: Ο Άραβας θεωρεί ότι ο Χριστιανός έχει κι άλλους Θεούς εκτός από τον Χριστό, γιατί δεν μπορεί να διακρίνει τις ξεχωριστές υποστάσεις τής Αγίας Τριάδος. Τον ρωτάει ευθέως αν ο Χριστός είναι Θεός του κι έπειτα, αφού λάβει καταφατική απάντηση, τον ξαναρωτάει αν έχει άλλους Θεούς εκτός από τον Χριστό.

Xριστιανός : Ουχί.

Χριστιανός : Όχι.

Άραψ: Ουκούν ο Πατήρ και το Πνεύμα διαπεπτώκασιν  σοι.

Άραψ: Ά ραγε ο Πατήρ και το Πνεύμα εξέπεσαν (δεν θεωρούνται πια) από εσένα.

Χριστιανός: Άκουε και συ παρ’εμού. Παρέστω ενταύθα καθ’υπόστασιν η υμετέρα γραφή, η εκ του Ουρανού, ως φάτε, κατελθούσα · ερωτήσω δε σε, έχεις άλλην γραφήν πλην ταύτης;

Χριστιανός: Άκουσε και εσύ αυτά που θα σου πω.Βρίσκεται εδώ καθ’υπόσταση η δική σας η γραφή (To Κοράνι), η κατήλθε εκ του ουρανού όπως λέτε. 

Σε ρωτάω, έχεις άλλη γραφή εκτός από αυτήν;

Άραψ: Αποκρίνομαί σοι λοιπόν μη έχειν.

Άραψ: Σου απαντώ πως δέν έχω.

Χριστιανός:  Ουκούν αρνή πάσαν ετέραν γραφήν;

Χριστιανός: Άρα αρνείσαι κάθε άλλη γραφή;

Άραψ: Ναι.

Άραψ: Ναι.

Χριστιανός:Τι ουν; Ει παρείη άλλη βίβλος, την αυτήν γραφήν έχουσα, αρνή την γραφήν εκείνην;

Χριστιανός: Τι τάχα;

Εάν υπήρχε κι άλλη βίβλος, και έγραφε τα ίδια με την πρώτη,  θα τήν αρνιόσουνα κι εκείνη;

Άραψ: Ούκ εστιν άλλη, και άλλη γραφή, αλλ’η αυτή, ει και εν άλλη και άλλη καθέστηκεν βίβλω.

Άραψ: Δέν υπάρχει άλλη κι άλλη γραφή, αλλά είναι η ίδια και η αυτή, αλλά κι άν ήταν γραμμένη αλλού, θα ήταν και η άλλη βίβλος αφού θα έγραφε τα ίδια.

Χριστιανός:

Αλλά καγώ λέγω, ότι ούκ εστιν ο πατήρ, και το Πνεύμα άλλο, και άλλο παρά τον Υιόν, ει και εν άλλη και άλλη υπoστάσει ευρίσκεται.

Χριστιανός: Κι εγώ αυτό σου λέω, ότι δεν είναι άλλος Θεός ο Πατήρ και άλλος Θεός το Πνεύμα, ούτε είναι άλλο το Πνεύμα παρά του Πατρός και άλλο το Πνεύμα παρά του Υιού, ακόμη κι αν ευρίσκεται σε διαφορετικές υποστάσεις κάθε φορά.

Πηγή: PG 97, 1527CD.

Σοφία Ντρέκου / Θέματα Ορθοδόξου Θεολογίας...